Halide Edip Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen, öğretmen. Halide Onbaşı olarak da bilinir. Halide Edip, 1919 yılında İstanbul halkını ülkenin işgaline karşı harekete geçirmek için yaptığı konuşmaları ile zihinlerde yer etmiş usta bir şahsiyettir.
HALİDE EDİP ADIVAR'IN HAYATI:
Halide Edip Adıvar 1884 yılında İstanbul'da doğmuştur. Yedi yaşında iken yaşını büyüterek girdiği Üsküdar Amerikan Kız Koleji'nden bir öğrencinin ihbarı üzerine bir yıl sonra uzaklaştırılmış ve evde özel ders görmeye başlamıştır. Evde aldığı özel dersler ile ilköğrenimini tamamlayan Adıvar'ın 1897 yılında, İngilizce öğrenirken çevirdiği "Ana" adlı eseri yayınlanmıştır. Bu başarısı nedeniyle Sultan II. Abdulhamit tarafından 1899 yılında ödüllendirilmiştir. Sonraları kolejin yüksek sınıfına geri dönen Halide Edip Adıvar İngilizce ve Fransızca öğrenmeye başlamış ve Üsküdar Amerikan Kız Koleji'nden lisans derecesi alan ilk müslüman kadın olmuştur.
Kolejin son sınıfındayken Salih Zeki Bey ile okuldan mezun olduğu yıl evlenmiştir ve iki erkek çocuğu dünyaya getirmiştir. 1908 yılında Tevfik Fikret'in çıkardığı Tanin'de yazıları yayınlanmaya başlayan Halide Edip, ilk yazılarında eşinin isminden ötürü Halide Salih imzasını kullanmıştır. Yazıları bazı çevrelerin tepkisini çeken Halide Edip, bir süreliğine Mısır'a gitmiş ve 1909 yılında İstanbul'a geri dönmüştür ve edebi yazılar yazmaya başlamıştır. Orada bulunduğu sırada babasına verdiği vekalet ile Bursa'da, aile doktorları Adnan Adıvar ile nikahları kıyılmıştır. 4 Mart 1918 tarihinde İstanbul'a dönmüştür. Yazar, hayatının buraya kadar olan bölümünü Mor Salkımlı Ev isimli kitabında anlatmıştır. İyi bir Hatip olan Halide Edip, Milli Mücadele döneminde, yaptığı açık hava mitingleriyle önemli bir rol oynamıştır. Kurtuluş Savaşı zaferle sonuçlandıktan sonra Ankara'ya dönmüş, eşi, Dışişleri Bakanlığı'nın İstanbul temsilciliği ile görevlendirilince birlikte İstanbul'a gitmiştir. Anılarının buraya kadar olan kısmını "Türk'ün Ateşle İmtihanı" isimli eserinde anlatmıştır.
Cumhuriyet’in ilanından sonra gazetelerde yazarlık yapmıştır. Belli bir zaman sonrasında Adnan Adıvar ile İngiltere’ye gitmiştir. 1939 yılına kadar 14 yıl boyunca yurt dışında yaşamıştır. Bu sürenin 4 senesi İngiltere'de, 10 senesi de Fransa'da geçmiştir. Hayatının geri kalan kısmında bir dönem siyasete atılan Adıvar, öğretmenlik yapmış ve yazmaya devam etmiştir. 9 Ocak 1964 tarihinde İstanbul'da 80 yaşındayken böbrek yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
Yazar: ELİF SEÇKİN
0 yorum:
Yorum Gönder